‏پيرامون : مباحث هسته اي ، احتمال حمله به ايران ، وضعيت اقتصادي كشور، استفاده از تمامي نيروهاي انقلاب و مخالفان ، علت‏ ‏عدم سكوت در ماههاي پاياني سال 1367 و قائم مقامي رهبري .

‏ ‏خبرنگار: بحث روز بين المللي در رابطه با ايران و مسأله هسته اي ايران است . الان فشار غرب زياد است تا در ايران فعاليت هاي‏ ‏هسته اي را متوقف كنند. جنابعالي منافع ملي كشور را در چه راه حلي مي‎بينيد يعني ايران اگر به چه شكل عمل كند بهترين راه‏ ‏براي منافع ملي كشور خواهد بود؟
‏ ‏آيت الله منتظري : اعوذ بالله من الشيطان الرجيم ، بسم الله الرحمن الرحيم و به نستعين .
‏ ‏ما بايد شعارهايي را كه تحريك كننده آمريكا و غرب است كنار بگذاريم . ولي با اين حال انرژي هسته اي صلح آميز چيزي است كه‏ ‏ضرورت دارد، در دنيا همه كشورها براي اين كه پيش بيني مي‎كنند نفت و گاز در آينده تمام مي‎شود به انرژي هسته اي صلح آميز روي‏ ‏آورده اند و اين براي كشورها ضروري است . ما هم با سلاح هاي اتمي و مخرب مخالفيم . وانگهي چرا آمريكا و غرب به ايران فشار‏ ‏مي‎آورد، در حالي كه اسرائيل هم اسلحه اتمي دارد. خود آمريكا با اسلحه اتمي به دو شهر ناكازاكي و هيروشيماي ژاپن حمله كرد و‏ ‏هزاران نفر را كشت . الان هم در زرادخانه هايش اين كلاهك ها را دارد. كشوري كه خودش اسلحه مخرب دارد حق ندارد به امثال ايران‏ ‏تحميل كند كه انرژي صلح آميز هم نبايد داشته باشي ؟ اين حكم ظالمانه است . اروپاييها هم از دست آمريكا مي‎نالند چون مي‎خواهد‏ ‏در همه جا دخالت كند. در اخبار آمده بود كه آمريكا هواپيماهاي جاسوسي اش را به كشورهاي اروپايي مي‎فرستد، آنها اعتراض‏ ‏دارند كه چه حقي دارد آمريكا در كشورهاي ما تصرف كند.
‏ ‏ايران هم يك كشور مستقل و بزرگي است و اگر دولت و ملت يك چيزي به مصلحت شان باشد كشور ديگري حق ندارد با آن‏ ‏مخالفت نمايد. البته اسلحه مخرب اتمي و هسته اي را همه ما مخالفيم . آمريكا و اسرائيل هم كه دارند بايد آنها را نابود كنند زيرا‏ ‏وجود اين سلاح ها در دنيا به ضرر جهانيان تمام مي‎شود.
‏ ‏حكام آمريكا ممكن است روزي دوباره بي عقلي كرده و مانند هيروشيما و ناكازاكي بخواهند نقطه ديگري از جهان را بمباران كنند‏ ‏به ويژه اين كه اين سلاح ها پيشرفته تر شده و دنيايي را خراب مي‎كند.
‏ ‏تعجب ما از ملت آمريكا است كه چرا به دولت خود اعتراض نمي كند كه پرستيژ و آبروي ما را داريد در دنيا مي‎بريد. از باب مثال‏ ‏همين حملاتي كه آمريكا به عراق و افغانستان كرد در صورتي كه همه دخالت ها تا حال به ضرر خودش بوده است ، در عراق متوقف‏ ‏شده و هر روز مورد حمله واقع مي‎شود و بيش از سه هزار سرباز آمريكايي در عراق كشته شدند; ميلياردها دلار هزينه مي‎كند و با اين‏ ‏حال تقصير كشتارهايي كه در عراق انجام مي‎شود به گردن آمريكاست چون بر اساس قوانين بين المللي اشغالگر مسئول تأمين امنيت‏ ‏كشور اشغال شده است .
‏ ‏
‏ ‏خبرنگار: در رابطه با مسأله استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي ، جامعه بين المللي و آمريكا فشاري كه آورده اند اين است كه به طور‏ ‏كلي ايران غني سازي را تعليق كند و اگر تعليق نكند تحريم هاي بيشتري در راه خواهد بود و اين تحريمها بيشتر به گراني ها و عدم‏ ‏رضايت عمومي منجر خواهد شد. آيا شما فكر نمي كنيد اگر غني سازي ادامه يابد در نهايت باز هم تحريم هاي بيشتري اعمال‏ ‏شود و به ضرر مردم ايران شود؟
‏ ‏آيت الله منتظري : اين تحريم ها تازه نيست ، سالهاست آمريكا ايران را تحريم كرده و به كشورهايي كه با ايران مبادله اقتصادي دارند فشار‏ ‏مي‎آورد كه رابطه شان را به هم بزنند. ملت ما با همه مشكلات خو گرفته اند ولي تحريم هاي بين المللي مطرح شده براي ما مشكل ساز‏ ‏خواهد بود. من اين نكته را قبلا عرض كردم كه نبايستي در عرصه بين المللي تندروي كرد بلكه بايستي افراد عاقل ، متخصص و موجه‏ ‏بيايند و مسائل و مشكلات را با گفتگو حل كنند و نگذارند كار به جاي باريكي برسد كه آمريكا هم سوژه به دست بياورد و سرموضع‏ ‏بيايد و خداي نكرده مثل حمله به عراق و افغانستان به ايران هم تعرض كند.
‏ ‏البته اگر اين كار را انجام بدهد ديوانگي محض است و همه ضرر مي‎كنند. اما با اين حال بايستي كه وزارت خارجه و ساير مسئولين‏ ‏مربوطه با مذاكرات مشكل را حل كنند. من يادم هست در جنگ ويتنام با اين كه ويت كنگ ها با آمريكاييها جنگ مي‎كردند اما در‏ ‏پاريس جلسات صلح آميزي بود كه با هم مذاكره مي‎كردند. بايستي مذاكرات در هر حال در بين باشد و هر دو از سر لجاجت پايين بيايند.
‏ ‏
‏ ‏خبرنگار: در مورد رئيس جمهور فعلي آقاي احمدي نژاد; شما در گفته هايتان از ايشان انتقادهايي داشته ايد و گفته ايد صحبت هاي‏ ‏افراطي به نوعي به ضرر مملكت تمام مي‎شود. در مورد سياست اقتصادي ايشان نظرتان چيست ؟ آيا سياست اقتصادي دولت‏ ‏فعلي مي‎تواند به نفع ملت كارساز باشد؟
‏ ‏آيت الله منتظري : وقتي ايشان مي‎خواست انتخاب شود وعده هاي زيادي به مردم دادند و مي‎خواستند "نفت را سر سفره مردم بياورند".‏ ‏حتي جاهايي كه مي‎روند، مسافرت هايي كه به استانها مي‎كنند، بسياري از اوقات مردم انتقاد دارند كه وعده هايي كه در آن استان ها‏ ‏داده شده درصد كمي عملي شده و بسياري از طرح ها و قول و قرارها هنوز اجرايي نشده است . بايستي از شعار كاست و به عمل‏ ‏افزود. خلاصه وعده هايي كه اول دادند براي انتخابشان ، اكثرا انجام نشده است . راه حل هم دارد كه متخصصان بايد نظر دهند. كشور‏ ‏ما از نظر منابع نفت ، گاز و منابع ديگر غني است و از خيلي كشورها بيشتر داريم . كشورهايي كه نفت و گاز ندارند بهتر از ما اداره‏ ‏مي‎شوند. بايستي خرج هاي بيهوده نكنند و در راه رفاه مردم قدم بردارند. نفت و گاز مال مردم است نه مال دولت ، و بايد خرج خود‏ ‏مردم كنند نه خرج تشريفات دولتي و ديگر كشورها!
‏ ‏اين مقامهايي كه رئيس جمهور، وزراء، استاندارها و دولتي ها دارند امانت است ، مردم اين امانت ها را به عهده اينها گذاشته اند‏ ‏بايست امانت ها را ادا كنند. در قرآن آمده است : (ان الله يأمركم ان تؤدوا الامانات الي اهلها) (خدا به شما امر مي‎كند امانت ها را به‏ ‏اهلش بدهيد) مردم اين پستها را به شما داده اند و انتظار دارند پول مردم را خرج مصالح آنان كنيد.
‏ ‏
‏ ‏خبرنگار: در اظهارات شما در جايي خوانده ام كه شما فرموده ايد: طبق شرايط زمان ، ما شعارها و رفتارمان را بايد عوض كنيم ، آنها‏ ‏را به روز كنيم ; الان در شرايط امروز شما فكر مي‎كنيد ما چطور بايد مسائل انقلاب و شعارهاي انقلاب را پيش ببريم ؟
‏ ‏آيت الله منتظري : روشي كه آقايان پيش گرفته اند اين است كه : در كارهايشان نوعي انحصارطلبي وجود دارد و يك قشر خاص خيال‏ ‏مي‎كنند صاحب و مالك انقلاب بوده و حاكميت و ثروت كشور هم بايد در اختيار اينها باشد، بايد اينها از اين اشتباه دست بردارند.‏ ‏بدانند كه اولا همه قشرها حتي مخالفان را بايستي به حساب آورد. در قرآن ، خدا به پيغمبراكرم (ص ) خطاب مي‎كند: (فبما رحمة ‏ ‏من الله لنت لهم ولو كنت فظا غليظ القلب لانفضوا من حولك فاعف عنهم واستغفر لهم و شاورهم في الامر) يعني : اي پيغمبر! در اثر‏ ‏رحمت خدا تو نرم خو هستي و اگر خشن بودي از اطراف تو پراكنده مي‎شدند، اينها را عفو كن و برايشان استغفار كن . عفو و استغفار‏ ‏مربوط به مخالفين است . بعد مي‎فرمايد با همين مخالفها مشورت كن ، نمي فرمايد: با موافقها. آقايان خودي و غيرخودي درست‏ ‏كردند و همه مشورتها، كارها، و پست ها از آن خودي هاست ، و ديگر مردم را هيچ فرض كردند; در صورتي كه همه مردم صاحب‏ ‏انقلاب هستند، در بدو انقلاب همه قشرها سهيم بودند. معروف است مي‎گويند: "انقلاب فرزندان خودش را مي‎خورد!" الان‏ ‏به گونه اي شده آنهايي را كه در انقلاب نقش داشتند، از انقلابيون اصيل بودند و به مصالح كشور علاقه مندند كنار مي‎زنند و يك قشر‏ ‏خاصي مي‎خواهند حكومت كرده و اقتصاد هم دست آنها باشد. اين روش كاملا اشتباه است . اگر چنانچه دولت مي‎خواهد واقعا‏ ‏كشور اداره شود و خارجي ها هم به ما زور نگويند، بايستي از انحصارطلبي ها دست بردارند. گاهي براي يك انتقاد جزيي افراد را‏ ‏زندان مي‎كنند. آنهايي كه در انقلاب سهيم بودند تحت فشار قرار مي‎گيرند. اين بازداشتها، زندانها و كارهاي تندي كه انجام مي‎دهند‏ ‏اينها به خصوص در مواقع بحراني به ضرر كشور و ملت است و همين هم سبب مي‎شود خارجيها در كشور ما طمع كنند.
‏ ‏خلاصه خداوند به پيغمبراكرم (ص ) مي‎فرمايد: همين هايي كه مخالفند عفوشان كن و برايشان استغفار كن و با اينها مشورت كن .‏ ‏وقتي كه با مخالف مشورت كردي و به او بها دادي آنها هم مي‎آيند و در مواقع بحراني همكاري مي‎كنند.
‏ ‏از باب مثال عرض مي‎كنم ; همه اعتراف دارند كه بعد از آيت الله خميني در ايران كسي كه نقش محوري در مبارزات را داشت‏ ‏اينجانب بودم . امام (ره ) سالها از كشور دور بودند; در تركيه و نجف بودند. آنهايي كه انقلابي بودند به بنده مراجعه مي‎كردند. ولي در‏ ‏اثر يك سخنراني در سيزده رجب سال هفتاد و شش ، پنج سال و نيم مرا در همين خانه محصور كردند و مانع درس و بحث و‏ ‏ملاقات ها شدند. در حالي كه در آن سخنراني حقايقي را ذكر كردم و تذكراتي را از باب وظيفه مطرح كردم . در تهاجمي كه بعد از‏ ‏سخنراني شد اين حسينيه ئ شهدا را تصاحب كردند. الان هم درب حسينيه را بسته اند، هرچه افراد تذكر مي‎دهند - حتي در روز‏ ‏عاشورا يكي از گويندگان هم تذكر داد - كه مگر حسينيه چه گناهي كرده ، ولي گوششان بدهكار نيست . الان حدود نه سال است درب‏ ‏حسينيه را بسته اند و ما براي مجالس سوگواري و درس با كمبود جا مواجه هستيم . با ديگر انتقادكنندگان هم همين روش را داشته اند،‏ ‏قهرا دشمن هم احساس مي‎كند در بين ملت اختلاف هست و طمع مي‎كند. اگر مي‎خواهند دشمن قطع اميد كند بايد در داخل با‏ ‏ملت هماهنگ شوند و دست از تنگ نظري ها بردارند، من اين را از باب مثال عرض كردم . در دانشگاه هم اين انحصارطلبي ها رايج‏ ‏است ، گاهي از اوقات اساتيد دانشگاهها و دانشجويان را برايشان سخنراني مي‎كنند. از جمله در سخنراني ها مي‎گويند: شما بايستي‏ ‏در سياست كشور سهيم باشيد و اظهارنظر كنيد، اما اگر دانشجويان انتقاد كنند با آنها برخورد قضايي و امنيتي مي‎كنند و آنان را از‏ ‏ادامه تحصيل بازمي دارند. اين تضادها را بايستي حل كنند و آزادي مردم و مخالفان را تأمين نمايند. اول انقلاب مي‎گفتيم : "استقلال ،‏ ‏آزادي ، جمهوري اسلامي "; آزادي نه معنايش آزادي مسئولين يا قشر خاصي است بلكه منظور آزادي همه ملت است . يادم هست كه‏ ‏مرحوم آيت الله خميني (ره ) در پاريس كه بودند از ايشان پرسيدند: آيا كمونيست ها هم حق دارند نظرشان را بگويند، ايشان در‏ ‏جواب گفتند: "در جمهوري اسلامي كمونيست ها نيز در بيان عقايد خود آزادند".
‏ ‏اين كه آزادي بيان باشد اما آزادي پس از بيان نباشد و مخالفان به زندان و حصر بروند، اين معني اش آزادي نيست .
‏ ‏
‏ ‏خبرنگار: من در پايان سؤالي دارم ، البته برايم سخت است پرسيدن آن ، ولي اگر جسارت نيست مي‎پرسم ; شما در اظهارنظراتي كه در‏ ‏آخرين ماه هاي دوران مسئوليت خود داشتيد انتقادهايي كه فرموديد; بعد از آن ظاهرا دو سه ماه بعدش آيت الله خميني (ره ) فوت‏ ‏كردند و شما به هر حال به رهبري انقلاب انتخاب مي‎شديد آيا بهتر نبود كه شما صبر مي‎كرديد و بعد از اين كه رهبري را به دست‏ ‏مي‎گرفتيد شروع مي‎كرديد و اصلاحاتي را انجام مي‎داديد و آنچه كه مد نظرتان بود اجرا مي‎كرديد؟ آن زمان آن اظهارات را‏ ‏كرديد و باعث سوء تفاهمي شد براي آيت الله خميني و باعث مسائلي بعد از آن شد، آيا بهتر نبود كه شما صبر مي‎كرديد؟
‏ ‏آيت الله منتظري : معناي اين پيشنهاد شما اين است كه اگر انسان مطالب خلاف حقي را مشاهده كرد و ديد به عده اي در جامعه ظلم‏ ‏مي‎شود با خيال راحت بگويد: خوب ! به جهنم كه ظلم به مردم مي‎شود. الان مصلحت نيست اعتراض كنم و بگذارد حق زير پا‏ ‏گذاشته شود. براي اين كه مي‎خواهد در آينده نزديك مقام پيدا كند! چنين چيزي خلاف شرع ، انسانيت و منطق است ، ما نبايد‏ ‏حقيقت را فداي مصلحت كنيم . خدا در قرآن كريم در سوره "عصر" مي‎فرمايد: (والعصر، ان الانسان لفي خسر، الا الذين آمنوا و عملوا‏ ‏الصالحات ، و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر)، قسم به عصر و زمانه ، همانا انسان در زيانكاري است مگر كساني كه ايمان بياورند و‏ ‏اعمال صالح انجام بدهند. آيا پس از ايمان وظيفه تمام شد؟ نه ! بايد به يكديگر نسبت به حق سفارش كنند و حق را متذكر شوند;‏ ‏البته حق را كه مي‎گوييم ممكن است پست و مقام ما را بگيرند، به زندان انداخته و مشكلات ايجاد كنند. لذا مي‎فرمايد: يكديگر را‏ ‏سفارش به صبر كنيد كه اگر هزينه اي داشت بايد تحمل كرد. پس ما بايد در هر حال حق را بگوييم .
‏ ‏وانگهي اين مقام هاي دنيوي بي ارزش اند، اميرالمؤمنين (ع ) وقتي كه به طرف كوفه مي‎آمدند در ذي قار نزديك عماره عراق - نشسته‏ ‏بودند كفش خود را وصله مي‎كردند، ابن عباس به حضرت (ع ) عرض كرد: "در اين موقعيت نشسته ايد كفش وصله مي‎كنيد، شما‏ ‏فرمانده كل قوا و امير و حاكم هستيد". حضرت (ع ) فرمودند: "اين كفش من چقدر ارزش دارد؟". ابن عباس عرض كرد: "كسرة درهم "‏ ‏به اندازه يك درهم شكسته ! سپس حضرت (ع ) مي‎فرمايد: "والله لهي احب الي من امرتكم الا ان اقيم حقا او ادفع باطلا"، به خدا‏ ‏قسم اين كفش پاره محبوبتر است نزد من از حكومت بر شما، مگر اينكه بتوانم حقي را بپا دارم يا باطلي را دفع كنم . بنابراين اگر جو‏ ‏به گونه اي باشد كه من نتوانم حقي را اقامه كنم يا باطلي را برطرف كنم اين حكومت جز مسئوليت چيز ديگري نيست و از كفش پاره‏ ‏هم كمتر است چون كفش رفع حاجت انسان را مي‎كند اما حاكميتي كه مقامي در آن داشته باشم ولي نتوانم كاري براي احقاق حق‏ ‏مردم انجام دهم فقط يك مسئوليت بيهوده است .
‏ ‏والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته .
‏